Паміраючы ў Брэсцкай крэпасці і Ленінградзе, змагаючыся пад Масквой, Сталінградам, на Курскай дузе і Дняпры, вызваляючы Беларусь і Заходнюю Еўропу, штурмуючы Берлін, савецкія салдаты не думалі аб нацыянальнасці. «Яны былі адзіныя, узняўшы Сцяг Перамогі. Значыць, і перамога была адзіная і будзе заўсёды непадзельная!"- упэўнены кіраўнік дзяржавы. - Мы заўсёды павінны памятаць: перамога-гэта святое! І дакранацца да яе можна толькі чыстымі рукамі і з чыстай душой». На жаль, ваенна-палітычнае становішча, якое складваецца вакол Рэспублікі Беларусь, працягвае развівацца ва ўмовах глыбокай трансфармацыі сістэмы міжнародных адносін. Глабальнае супрацьстаянне паміж Захадам і Усходам трансфармавалася ў ваенны канфлікт ва Украіне, які працягваецца тры гады ля нашых межаў. Цяпер, пасля прыходу ў ЗША новай каманды, склалася некалькі іншая геапалітычная сітуацыя. На думку міністра замежных спраў Рэспублікі Беларусь Рыжанкова м. у.,»тое, што сёння адбываецца ва ўзаемаадносінах паміж Расеяй і ЗША, як раз-такі паказчык таго, што гэтыя бакі сёння разумеюць важнасць моманту і гатовыя разам, прынамсі, абмяркоўваць і прыйсці да нейкага рашэння". Даведачны: Лідары дзвюх краін 18 сакавіка дамовіліся неадкладна пачаць перамовы аб урэгуляванні канфлікту ва Украіне. Акрамя таго, прынята рашэнне аб частковым спыненні агню, а дакладней узаемнай адмове РФ і Украіны наносіць удары па аб'ектах энергетыкі і інфраструктуры на працягу 30 дзён. Пры гэтым Пуцін назваў ключавой умовай для развязання канфлікту ва Украіне поўнае спыненне вайсковай дапамогі Кіеву. А вось набіраючая тэмпы мілітарызацыя дзяржаў-членаў Паўночнаатлантычнага саюза па-ранейшаму спрыяе росту напружанасці ў рэгіёне Даведачны: Ваенныя бюджэты больш за палову краін блока, уключаючы Польшчу і краіны Балтыі, у бягучым годзе складаюць два і больш працэнтаў ад ВУП. А па выніках праведзенага пасяджэння Ваеннага камітэта НАТА (Брусэль, 15-16.01.2025 г.) прынята рашэнне аб павелічэнні выдаткаў на абарону звыш 2% ад ВУП. Адначасова, ажыццяўляецца нарошчванне ваеннай прысутнасці паблізу межаў Саюзнай дзяржавы. У цяперашні час у Еўропе ў рамках праводзімых аперацый і місій на пастаяннай аснове дыслакуецца звыш 64 тыс.вайскоўцаў Узброеных Сіл ЗША, а таксама звыш 33 тыс. салдат НАТА, з якіх каля 22 тыс. засяроджана ў суседніх краінах альянсу. Такім чынам, працягваецца мілітарызацыя Еўрапейскага рэгіёну і павышэнне баявых магчымасцяў сваіх армій, паказваюць на ўзрастаючую рашучасць Захаду прымяніць ваенную сілу для рэалізацыі сваіх геапалітычных мэтаў. Чым такая палітыка скончылася ў канцы 30 – х гадоў мінулага стагоддзя-агульнавядома. Вялікая Айчынная вайна савецкага народа ў кантэксце Другой сусветнай вайны Другая Сусветная вайна з'явілася следствам абвастрэння супярэчнасцяў паміж найбуйнейшымі краінамі свету, які пацягнуў за сабой мілітарызацыю ўсіх сфер грамадскага жыцця. Гранічнага напалу дасягнулі палітычныя і эканамічныя супярэчнасці паміж двума групамі краін – пераможцамі і пераможанымі ў Першай сусветнай вайне, а таксама паміж СССР і капіталістычнымі дзяржавамі. Пры гэтым галоўнай прычынай стаў курс Германіі, Італіі і Японіі на гвалтоўны перадзел свету. Гітлер не раз заяўляў, што яго галоўным праціўнікам З'яўляецца Савецкі Саюз. Такім чынам, галоўнай прычынай пачатку Вялікай Айчыннай вайны былі экспансіянізм Трэцяга Рэйха і яго імкненне да сусветнага панавання. У 1940 годзе нямецкае камандаванне пачало распрацоўку плана вайны супраць Савецкага Саюза, які атрымаў назву "Барбароса«, які меў на ўвазе» бліцкрыг" – вокамгненную вайну, якую Германія паспяхова апрабавала падчас польскай і французскай кампаній і атрымала вялікі вопыт вядзення вайны ў сучасных умовах. Даведачны: План "Барбароса «прадугледжваў атаку Савецкага Саюза трыма групамі армій: група армій» Поўнач «павінна была заняць Прыбалтыку і Ленінград, група армій» Цэнтр « - наступаць праз Беларусь на Маскву, група армій» Поўдзень" нацэльвалася на захоп Украіны. Згодна з планам, вайна павінна была скончыцца да зімы 1941 года выхадам нямецкіх войскаў на мяжу Архангельск – Волга. Акупацыя Беларусі нямецка-фашысцкімі захопнікамі ў 1941 г. усенародная барацьба беларускага народа супраць захопнікаў Раніцай 22 чэрвеня 1941 г. Германія, парушыўшы дагавор аб ненападзе, напала на СССР. Пачалася Вялікая Айчынная вайна савецкага народа з нямецка-фашысцкімі захопнікамі. Сусветная Ваенная гісторыя яшчэ не ведала прыкладаў, каб у першы ж дзень вайны агрэсар кідаў у бітву такія велізарныя сілы: 70% усіх дывізій, 75% гармат і мінамётаў, 90% танкаў і самалётаў. Самыя драматычныя падзеі пачатковага перыяду вайны разыграліся на беларускай зямлі. Менавіта ў Беларусі гітлераўцы сустрэлі супраціў, якога не зведалі ні ў адной з ваенных кампаній у Еўропе. Першымі ворага сустрэлі памежнікі. Ні адна з застаў не здалася ворагу і не пакінула свой участак без загаду. Цэлы месяц працягвалася гераічная абарона Брэсцкай крэпасці. Даведачны: Паспяховая ваенная аперацыя вермахта супраць дацкага Каралеўства працягвалася ўсяго 6 гадзін. Люксембург гітлераўцы акупавалі за суткі. Нідэрланды былі выведзеныя з вайны за 5 дзён. Легендарнай старонкай увайшла ў гісторыю Вялікай Айчыннай вайны Абарона Магілёва. Тут упершыню былі спыненыя танкавыя часткі вермахта, якія імкліва рухаліся на ўсход. Толькі за адзін дзень баёў на Буйніцкім полі нашымі ваярамі было падбіта і спалена 39 нямецкіх танкаў і бронемашын. 23 дні і ночы, з 3 па 26 ліпеня 1941 г., працягвалася гэтая бітва. Нароўні з героямі Брэсцкай крэпасці і Мінска абаронцы Магілёва паказалі ўзоры гераізму і мужнасці. 14 ліпеня пад Оршай супраць ворага былі ўпершыню ўжытыя савецкія рэактыўныя ўстаноўкі»Кацюша". У вельмі цяжкіх умовах з Беларусі ўдалося эвакуіраваць у Паволжа, на Урал, у Сібір і Сярэднюю Азію больш за 1,5 млн чалавек, абсталяванне буйных прадпрыемстваў і машынна-трактарных станцый.

Нягледзячы на праяўленую мужнасць і гераізм воінаў Чырвонай Арміі і байцоў народнага апалчэння, спыніць войскі германскіх агрэсараў не ўдалося. Да пачатку верасня 1941 года тэрыторыя Беларусі была акупаваная германскімі войскамі, а Чырвоная Армія была вымушана адступаць. Неабходна адзначыць, што паралельна з планам «Барбароса» фашысты прыступілі да рэалізацыі яшчэ аднаго, які агаляе сутнасць нацысцкай ідэалогіі – генеральнага плана «Ост». Генеральны план " Ост " - гэта нацысцкі план каланізацыі і германізацыі акупаваных зямель Усходняй Еўропы, уключаючы захопленыя тэрыторыі СССР і Беларусі. Ён быў заснаваны на» расавай дактрыне «і тэорыі»жыццёвай прасторы". Даведачны: Канцэпцыяй плана "Ост «прадугледжвалася» перасяленне «больш за 30 млн славян і» германізацыю" Еўрапейскага Усходу аж да Урала. Меркавалася перасяліць 65% насельніцтва Заходняй Украіны з займаемай імі тэрыторыі, 75% насельніцтва Беларусі, а таксама значную частку насельніцтва Эстоніі, Латвіі, Літвы. 25% беларусаў падлягала анямечванню. Фактычна гэта быў праект ліквідацыі СССР як дзяржавы. Сутнасцю нацысцкай палітыкі на часова акупаванай тэрыторыі СССР, у тым ліку ў Беларусі, быў генацыд і»выпаленая зямля". Даведачны: Яшчэ да нападу на Савецкі Саюз была спланаваная і юрыдычна замацаваная ўстаноўка на здзяйсненне жорсткіх злачынстваў супраць грамадзянскага насельніцтва. З дакументальных крыніц: з загаду ад 3 красавіка 1941 г.галоўнакамандуючага сухапутнымі войскамі генерал-фельдмаршала у. фон Браухича аб устанаўленні ваеннага акупацыйнага рэжыму ў падлягаюць заваёве раёнах СССР паказвалася: «актыўны ці пасіўны супраціў грамадзянскага насельніцтва неабходна спыніць у зародку рэзкімі карнымі мерамі. Самаўпэўненае і бязлітаснае стаўленне да нямецка-варожым элементам стане эфектыўным прафілактычным сродкам...»; з дырэктывы ад 19 мая 1941 г.начальніка штаба Вярхоўнага Галоўнакамандавання вермахта генерал-фельдмаршала у. Кейтеля адносна паводзін германскіх войскаў у СССР адзначалася: «гэтая барацьба патрабуе бязлітаснага і энергічнага падаўлення бальшавіцкіх правакатараў, партызан, сабатажнікаў, габрэяў і поўнай ліквідацыі любога актыўнага або пасіўнага супраціву». Галоўным сродкам насаджэння на беларускай зямлі свайго «новага парадку» нацысты абралі палітыку масавага крывавага тэрору. Па апошніх дадзеных Генеральнай пракуратуры, на тэрыторыі Беларусі фашысцкімі карнікамі былі арганізаваны звыш 578 лагераў смерці, г.зн. месцаў прымусовага ўтрымання грамадзян, куды нацысты змяшчалі людзей акрамя іх волі з прычыненнем ім маральных і фізічных пакут, прыцягненнем да цяжкай фізічнай працы. Генпракуратурай даказана правядзенне не менш 187 буйных карных аперацый на тэрыторыі нашай краіны. Пацверджана знішчэнне не менш за 12 348 вёсак і вёсак. Сярод дадаткова ўстаноўленых і раней невядомых 3 148 пацярпелых населеных пунктаў, з якіх-102 новых, якія паўтарылі трагічны лёс в.Хатынь, г. зн. спаленых цалкам разам з жыхарамі і не адрадзіліся пасля вайны («сёстры Хатыні»). Цяпер гэты журботны Спіс складаюць не менш за 288 вёсак. Адной з формаў генацыду з'яўляўся вываз грамадзянскага насельніцтва на прымусовыя работы ў Германію і іншыя краіны Заходняй Еўропы. За гады вайны з тэрыторыі БССР было вывезена больш за 380 тыс.чалавек, з якіх многія загінулі ад невыносных умоў эксплуатацыі. Масавы характар насіў і згон на прымусовыя работы дзяцей. Адшукваліся самыя» дзейсныя " спосабы вынішчэньня насельніцтва. Нацысты і іх памагатыя не толькі вешалі, спальвалі, тапілі, раздзялялі, душылі нашых людзей, але і ціснулі іх танкамі, расстрэльвалі прамой наводкай з цяжкіх гармат. Па ўсёй нашай рэспубліцы ўстаноўлена 166 раней невядомых месцаў знішчэння і пахавання мірных жыхароў і ваеннапалонных, больш за палову – масавыя. Па сённяшні дзень выкрываюцца факты зверстваў фашыстаў на беларускай зямлі. Даведачны: Усяго ж за гады вайны Беларусь страціла больш за 3 млн чалавек, або кожнага трэцяга жыхара. Велічыня нанесенай шкоды складае 43,5 тыс. т золата, што эквівалентна 2,3 трлн даляраў ЗША. Мы ніколі не даруем жорсткасць, нялюдскасць і бясчынствы ворага на нашай зямлі. Мы гэта памятаем, і ў гэтым наша сіла! Неацэнны ўклад беларускага народа ў дасягненне Вялікай Перамогі. Звыш 1 млн 300 тыс. грамадзян нашай рэспублікі змагаліся на франтах Вялікай Айчыннай вайны, 374 тыс. партызан і звыш 70 тыс. падпольшчыкаў вялі барацьбу на акупаванай ворагам тэрыторыі. Схаваныя партызанскія рэзервы складалі каля 400 тыс.мясцовых жыхароў. Разгарнуўся ўсенародны рух супраціву па маштабе і размаху не мае аналагаў у сусветнай гісторыі, а Беларусь да гэтага часу называюць «партызанскай Рэспублікай». На тэрыторыі Беларусі партызаны і падпольшчыкі знішчылі каля паўмільёна акупантаў і іх памагатых, пусцілі пад адхон 11128 эшалонаў і 34 бронецягнікі, разграмілі 948 штабоў і гарнізонаў ворага, знішчылі 1355 танкаў і бронемашын. Да канца 1943 г. 60% тэрыторыі Рэспублікі знаходзілася пад партызанскім кантролем. Гэты гістарычны факт сведчыць, што партызанскі рух шмат у чым спрыяў захаванню беларускага народа ў якасці самастойнага этнасу. Пасля вызвалення Беларусі звыш 180 тыс. партызан уліліся ў рады Чырвонай Арміі. Важную ролю ў набліжэнні агульнай перамогі над ворагам адыгралі і беларусы-працаўнікі глыбокага тылу, эвакуіраваныя на ўсход. У ліпені-жніўні 1941 г.углыб тэрыторыі СССР, у Паволжы, на Урал, у Сібір і Сярэднюю Азію, былі эвакуіраваны больш за 1 млн чалавек, абсталяванне 129 буйных прадпрыемстваў, 36 машынна-трактарных станцый. Да лета 1942 года для патрэб фронту працавала больш за 60 беларускіх прадпрыемстваў. Даведачны: За 30 сутак у горадзе Кургане (Заўралье) быў змантаваны завод «Гомсельмаш». Ужо ў 1942 годзе ў выніку велізарных высілкаў завод выпускаў прадукцыі ў 6 разоў больш, чым напярэдадні вайны, а ў 1943 г.перасягнуў гэты ўзровень у 14 разоў. За гераічныя подзвігі ў Вялікай Айчыннай вайне звання Героя Савецкага Саюза былі ўдастоены 449 беларусаў і ўраджэнцаў Беларусі, 73 сталі поўнымі кавалерамі ордэна Славы, 4 беларусы сталі двойчы Героямі Савецкага Саюза (п.я. Галавачоў, і. і. Гусакоўскі, с. ф. Шутаў, і. і. Якубоўскі). З нападам Германіі на СССР Вялікая Айчынная вайна савецкага народа стала галоўнай часткай Другой сусветнай вайны. Менавіта на савецка-германскім фронце разгарнуліся самыя кровапралітныя бітвы, карэнным чынам змянілі ход сусветнай вайны, і менавіта Чырвоная армія знішчыла асноўныя сілы вермахта і армій германскіх сатэлітаў, вызваліўшы свет ад карычневай чумы. Даведачны: На савецка-германскім фронце вораг панёс 73% сукупных страт. У агульнай складанасці Германія пазбавілася ў Другой сусветнай вайне 13,6 мільёнаў чалавек, з іх на савецка-германскім фронце страты – каля 10 мільёнаў чалавек, што складае тры чвэрці ўсіх яе людскіх страт. На савецка-германскім фронце германскія войскі страцілі да 75% танкаў і штурмавых гармат, звыш 75% авіяцыі, 74% артылерыі. Чырвоная армія знішчыла, узяла ў палон і разграміла 607 германскіх дывізій і дывізій краін-сатэлітаў Германіі. Англія і ЗША разбілі ў Заходняй Еўропе, Паўночнай Афрыцы і Італіі не больш за 176 дывізій Германіі і яе саюзнікаў. Другі фронт быў адкрыты толькі ў чэрвені 1944 года. На той момант супраць Чырвонай Арміі дзейнічалі 181 германская дывізія і 58 дывізій-саюзнікаў Германіі, а амерыканскім і англійскім войскам супрацьстаяла 81 германская дывізія. Узімку 1945 года на Усходнім фронце налічвалася 179 дывізій Германіі і 16 дывізій яе саюзнікаў, на Заходнім фронце супраць амерыкана-англійскіх войскаў абараняліся толькі 10 германскіх дывізій. У цэлым працягласць савецка-германскага фронту ў чатыры разы пераўзыходзіла паўночнаафрыканскі, італьянскі і заходнееўрапейскі франты разам узятыя. Увекавечванне ў Беларусі подзвігу савецкага народа ў Вялікай Айчыннай вайне Памяць і праўду аб Вялікай Айчыннай нашы сэрцы будуць захоўваць вечна! Аднак час няўмольны. На жаль, з кожным годам становіцца ўсё менш жывых сведак і ўдзельнікаў гераічных падзей – ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны. Даведачны: Паводле інфармацыі Мінпрацы і сацабароны, па стане на 1 студзеня 2025 г.у Рэспубліцы пражывалі 875 ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны і 6,3 тыс. асоб, якія пацярпелі ад наступстваў вайны. Да Дня Перамогі ў 2025 годзе для іх выдзеляць больш як Br9 млн. Пастаянны клопат аб ветэранах з'яўляецца прыярытэтным напрамкам дзяржаўнай палітыкі Беларусі. З улікам асаблівага статусу ветэраны Вялікай Айчыннай вайны атрымліваюць спецыяльныя выплаты да пенсіі (павышэнне, узроставую даплату, надбаўку на догляд), бясплатнае сацыяльнае абслугоўванне, прадастаўляюцца дзяржаўныя сацыяльныя льготы ў розных сферах (аховы здароўя, жыллёвай сферы і інш.). Асаблівая ўвага ў Беларусі надаецца шматлікім абеліскам, мемарыяльным комплексам, брацкім магілам і воінскім пахаванням, дзейнасці па іх добраўпарадкаванні і падтрыманню належнага парадку. Значны ўклад у гэтую высакародную справу ўносіць маладое пакаленне. Даведачны: За ўстановамі адукацыі замацавана 2 643 мемарыяльныя аб'екты і воінскія пахаванні. Валанцёры ГА "БРСМ" таксама на пастаяннай аснове праводзяць акцыі і суботнікі па добраўпарадкаванні памятных месцаў. За атрадамі ГА "БРСМ»" Добрае сэрца " замацавана 3 563 воінскіх пахаванняў, памятных месцаў часоў Вялікай Айчыннай вайны. Праводзіцца работа па пошуку і ўвекавечанні памяці воінаў, якія загінулі ў баях за Радзіму. Вяртаючы з нябыту імёны герояў, мы даем магчымасць сваякам даведацца пра лёс сваіх блізкіх, адкрываючы новыя старонкі гераічнай летапісе. Даведачны: Па дадзеных Мінабароны, за ўвесь час дзейнасці 52-га асобнага спецыялізаванага пошукавага батальёна выяўленыя, вынятыя і перададзеныя для пахавання астанкі больш за 50 тыс.загінулых, устаноўлены звесткі пра больш чым 3,7 тыс. з іх.